แนะนำเกี่ยวกับเครื่องมือกันฟันล้มก่อนสำหรับการจัดฟันเด็ก

[siritidaphon]

แนะนำเกี่ยวกับเครื่องมือกันฟันล้มก่อนสำหรับการจัดฟันเด็ก

แนวคิดและเครื่องมือป้องกันฟันล้มก่อนการจัดฟันในเด็ก ซึ่งก็คือ เครื่องมือคงสภาพฟัน (Space Maintainers) ยังคงเป็นหลักการสำคัญในทางทันตกรรมจัดฟันสำหรับเด็ก เพื่อรักษาสุขภาพช่องปากและเตรียมพร้อมสำหรับการจัดฟันในอนาคตค่ะ

เครื่องมือกันฟันล้ม (Space Maintainers)
เครื่องมือกันฟันล้ม (Space Maintainers) คือ อุปกรณ์ทางทันตกรรมที่ใช้สำหรับ รักษาสมดุลของช่องว่างในขากรรไกร หลังจากที่เด็กสูญเสียฟันน้ำนมไปก่อนกำหนด (ก่อนที่ฟันแท้จะขึ้นมาแทนที่ตามธรรมชาติ) จุดประสงค์หลักคือเพื่อ ป้องกันไม่ให้ฟันซี่ข้างเคียงล้มเอียงเข้าสู่ช่องว่างนั้น ซึ่งจะทำให้ช่องว่างหายไป และส่งผลให้ฟันแท้ที่จะขึ้นมาไม่มีพื้นที่เพียงพอ ทำให้เกิดปัญหาฟันซ้อนเกหรือฟันล้มในอนาคต

ทำไมถึงเรียกว่า "กันฟันล้ม" ก่อนการจัดฟัน?
การรักษาช่องว่างด้วย Space Maintainers ถือเป็นการ จัดฟันระยะที่ 1 (Phase 1 Orthodontics) หรือการจัดฟันแบบป้องกันและแก้ไขปัญหาตั้งแต่เนิ่นๆ (Early Orthodontic Treatment) เพื่อป้องกันปัญหาใหญ่ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต เช่น:

ฟันแท้ที่กำลังจะขึ้นไม่มีที่ ทำให้ต้องขึ้นนอกแนว (Ectopic eruption)

ฟันแท้ขึ้นซ้อนเก

ต้องถอนฟันแท้ในอนาคตเพื่อแก้ไขปัญหาการซ้อนเก


การรักษาที่ซับซ้อนและใช้เวลานานขึ้นในการจัดฟันระยะที่ 2 (Phase 2 Orthodontics)

ประเภทของเครื่องมือกันฟันล้ม (Space Maintainers)

เครื่องมือกันฟันล้มมีหลายชนิด โดยทันตแพทย์จะพิจารณาเลือกใช้ให้เหมาะสมกับตำแหน่งของฟันที่หายไป จำนวนฟันที่หายไป และความร่วมมือของเด็ก


1. ชนิดติดแน่น (Fixed Space Maintainers):
เป็นเครื่องมือที่ยึดติดกับฟันข้างเคียง ไม่สามารถถอดเข้าออกเองได้ เหมาะสำหรับเด็กเล็กที่อาจถอดเครื่องมือแบบถอดได้บ่อยๆ และให้ผลการรักษาที่แน่นอนกว่า

Band-and-Loop: เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด ใช้สำหรับฟันที่หายไป 1 ซี่ โดยจะมีห่วงโลหะยึดกับแบนด์ที่รัดรอบฟันซี่ข้างเคียง เพื่อรักษาระยะห่าง

Lingual Arch (ในขากรรไกรล่าง) / Palatal Arch (ในขากรรไกรบน): ใช้ในกรณีที่ฟันหลังหายไปหลายซี่ หรือต้องการรักษาระยะห่างของฟันทั้งส่วนโค้ง โดยมีลวดเชื่อมต่อระหว่างฟันกรามทั้งสองข้าง ผ่านด้านลิ้นหรือเพดานปาก

Distal Shoe: ใช้ในกรณีที่ฟันกรามซี่แรก (First Molar) ยังไม่ขึ้น และสูญเสียฟันน้ำนมซี่หลังไป มีลักษณะเป็นแผ่นโลหะสอดลงไปในเหงือกเพื่อนำทางให้ฟันกรามขึ้นในตำแหน่งที่ถูกต้อง


2. ชนิดถอดได้ (Removable Space Maintainers):
เป็นเครื่องมือที่สามารถถอดเข้าออกได้ ทำจากอะคริลิก และอาจมีซี่ฟันเทียมอยู่บนแผงพลาสติก เหมาะสำหรับเด็กโตที่ให้ความร่วมมือในการใส่ถอด

ข้อดี: ทำความสะอาดง่าย, สามารถใส่ฟันเทียมเพื่อช่วยในการบดเคี้ยวและเพิ่มความสวยงาม

ข้อเสีย: ขึ้นอยู่กับความร่วมมือของเด็ก ถ้าไม่ใส่สม่ำเสมอ ฟันก็อาจล้มได้


เมื่อไหร่ที่ควรพิจารณาใช้เครื่องมือกันฟันล้ม?

ฟันน้ำนมหลุดไปก่อนกำหนด: โดยเฉพาะฟันกรามน้ำนม ที่มีความสำคัญในการรักษาระยะห่าง

เกิดจากฟันผุรุนแรง: จนต้องถอนออกก่อนเวลาที่ฟันแท้จะขึ้น

เกิดจากอุบัติเหตุ: ทำให้ฟันน้ำนมหลุดกระเด็นไป

ฟันน้ำนมไม่สามารถอยู่ได้จนถึงกำหนด: เช่น มีการติดเชื้อ

ทันตแพทย์จะพิจารณาจาก:

อายุของเด็กและพัฒนาการของฟันแท้ที่จะขึ้น

ตำแหน่งของฟันน้ำนมที่หายไป

สภาพช่องปากโดยรวมและฟันซี่ข้างเคียง

ความร่วมมือของเด็ก

ความสำคัญของการใช้เครื่องมือกันฟันล้ม
ป้องกันฟันซ้อนเกในอนาคต: เป็นการแก้ไขปัญหาตั้งแต่ต้น เพื่อลดความจำเป็นในการจัดฟันที่ซับซ้อนในอนาคต

ช่วยให้ฟันแท้ขึ้นได้ในตำแหน่งที่ถูกต้อง: เป็นการนำทางให้ฟันแท้สามารถขึ้นในช่องว่างที่ควรจะเป็น

รักษาสมดุลของการบดเคี้ยว: โดยเฉพาะในกรณีที่มีการสูญเสียฟันหลายซี่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการบดเคี้ยวและการพูด

ลดค่าใช้จ่ายและระยะเวลาในการจัดฟันระยะยาว: หากสามารถแก้ไขปัญหาช่องว่างได้ตั้งแต่เด็ก การจัดฟันในอนาคตอาจทำได้ง่ายขึ้น เร็วขึ้น และมีค่าใช้จ่ายน้อยลง

การดูแลเครื่องมือกันฟันล้ม
การดูแลรักษาเครื่องมือกันฟันล้มอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้เครื่องมือทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและไม่มีปัญหา:

หลีกเลี่ยงอาหารบางชนิด: เช่น อาหารเหนียว หนึบหนับ (หมากฝรั่ง, ลูกอม) อาหารแข็ง (น้ำแข็ง) เพราะอาจทำให้เครื่องมือหลุด หัก หรือเสียหายได้

รักษาความสะอาด: แปรงฟันและทำความสะอาดรอบๆ เครื่องมืออย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะเครื่องมือชนิดติดแน่น อาจต้องใช้แปรงซอกฟันช่วยทำความสะอาด เพื่อป้องกันฟันผุและเหงือกอักเสบ

ไม่เอานิ้วหรือลิ้นดุนเล่น: อาจทำให้เครื่องมือเคลื่อนหรือหลุดได้

พบทันตแพทย์ตามนัด: เพื่อให้ทันตแพทย์ตรวจเช็กสภาพเครื่องมือ และติดตามการขึ้นของฟันแท้เป็นประจำ

หากเด็กมีการสูญเสียฟันน้ำนมก่อนกำหนด หรือคุณแม่/คุณพ่อกังวลเกี่ยวกับพื้นที่สำหรับฟันแท้ที่จะขึ้นในอนาคต ควรปรึกษาทันตแพทย์สำหรับเด็ก หรือทันตแพทย์จัดฟัน เพื่อประเมินและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมที่สุดค่ะ